مهندسی معدن کلیه علوم وابسته به زمین

استخراج اکتشاف فرآوری زمین شناسی سنگ و کانی جواهرات دانلود کتاب...........

مهندسی معدن کلیه علوم وابسته به زمین

استخراج اکتشاف فرآوری زمین شناسی سنگ و کانی جواهرات دانلود کتاب...........

کانی شناسی طلا

طلا در طبقه بندی عناصر طبیعی در گروه مس قرار می گیرد. در سیستم کوبیک متبلور می شود و بلورهای آن به شکل اکتائدر و بندرت دودکائدر، هگزائدر و تراپزوئدر با آرایش شبکه ای مکعب با سطوح مرکز دار می باشند، ولی طلا اغلب به صورت رشته ای و شاخه شاخه از شکل افتاده است. بلورهای مکعبی طلا نادرند. طلا که فلز نجیبی است (سختی 5/2 تا 3 بر اساس مقیاس موس) می تواند در اثر آلیاژ شدن با مس و دیگر فلزات سخت گردد. بیشتر طلاها مقداری نقره دارند. طلای خالص چگالی بالایی دارد و وزن مخصوصش 3/19 است که وقتی نقره همراه آن بیشتر باشد به 6/15 نزول می کند.طلا دارای سطح شکست تیز، کدر، با جلای فلزی به رنگ زرد و با رنگ خاکه زرد بوده و بسیار چکش خوار و مفتول شدنی است.طلا به واسطه خاصیت چکش خواری و وزن مخصوص زیاد از پیریت، کالکو پیریت و میکاهای تجزیه شده زرد رنگ مشخص می شود. طلا معمولا به صورت دانه های پراکنده در رگه های کوارتزی با پیریت و دیگر سولفورها، یا به صورت دانه های گرد یا گاه تکه های غلنبه در رسوبات رودخانه ای یافت می شود. سنگهای معدنی غیر از خود طلا شامل سلنورهای طلا و تلورهای طلا می باشد.

کانی های اصلی طلا:

1- کالاوریت Calaverite با فرمول Au Te2 این کانی طلا در سیستم مونوکلینیک متبلور شده و به صورت منشورهای تیغه ای و شیار دار، غالبا دوقلو و توده های دانه ای پیدا می شود. رنگ این کانی از زرد برنزی تا سفید نقره ای متغیر است. خط اثرش خاکستری مایل به زرد تا خاکستری متمایل به سبز است. سختی اش 5/2 تا 3 و وزن مخصوصش 31/9 می باشد. کالاوریت فاقد رخ بوده و کدر و شکننده است. این کانی دارای جلا ی فلزی می باشد. در اسید نیتریک گرم حل می شود و طلای فلزی در محلول قرمز آزاد می سازد. اختلاف آن با پیریت، سختی کمتر و داشتن بلورهای طویل است. قابل ذکر است که مقدار طلای کالاوریت تا 44% می رسد. این کانی معمولا در رگه های هیدروترمال حرارت پائین تشکیل می شود. 2- سیلوانیت Sylvanite با فرمول Ag,uA ) Te2 ) این کانی نیز همانند کالاوریت در سیستم مونو کلینیک متبلور شده و به صورت منشورهای کوتاه و ضخیم، که برخی دوقلواند و نیز به شکل ستون، چوب بست یا دانه ای پیدا می شوند.سیلوانیت احتمالا هم ساخت کالاوریت است ولی برخی از محلهای فلزی توسط نقره اشغال شده است. رنگ این کانی از خاکستری فولادی تا سفید نقره ای متغیر است و رنگ خاکه آن خاکستری متمایل به زرد است. سختی آن 5/1 تا 2 و وزن مخصوصش 11/8 است. سیلوانیت دارای جلای فلزی درخشان، کدر و شکننده است. سطح شکست آن ناصاف بوده و دارای کلیواژ کامل (010) می باشد. سیلوانیت در اسید نیتریک حل می شود و طلای فلزی آزاد می سازد. اختلاف آن با کالاوریت در داشتن رخ و سختی کمتر است. ضمنا مقدار طلای سیلوانیت 30% است.این کانی نیز در رگه های هیدروترمال حرارت پائین تشکیل می شود.
رنریت Krennerite با فرمول Au,Ag ) Te2 ) این کانی در سیستم ارتو رمبیک متبلور می شود.سختی کرنریت 5/2 وزن مخصوصش 62/8 است. مقدار طلای کرنریت معمولا کمتر از کالاوریت است و حداکثر به 44% می رسد. نسبت طلا به نقره در این کانی 4:1 می باشد. کرنریت گسترش زیادی دارد ولی از لحاظ استخراج طلا اهمیت زیادی ندارد. 4- پتزیت Petzite با فرمول Ag3,Au ) Te2 ) سختی این کانی 5/2، وزن مخصوصش 13/9 می باشد و مقدار طلای آن تا 25% می رسد. رنگ این کانی خاکستری تا سیاه است و جلا ی فلزی دارد. رخ این کانی مکعبی و شکست آن مختصری صدفی است. 5- مونت برایتیت Montbrayite با فرمول َAu2 Te3 این کانی دارای سختی 5/2 و وزن مخصوص 9/9 می باشد. مقدار طلای مونت برایتیت تا 50% می رسد. این کانی یک تلوروید کمیاب است. 6- ناژیاژیت Nagyagite با فرمول Pb5 Au ( Te,Sb ) 4 S -8 سختی این کانی 1 تا 5/1 و وزن مخصوص آن 5/7 می باشد. مقدار طلای ناژیاژیت تا 7/12 % می رسد. یک کانی نادر بوده و اکثرا در کانسارهای ساب ولکانیک-گرمابی تشکیل می شود. 7- مالدونیت Maldonite با فرمول َAu2 Bi سختی این کانی نا مشخص و وزن مخصوص آن 7/15 می باشد. مقدار طلای آن 65% است.جزء کانی های نادر بوده و در کانسارهای حرارت بالا تشکیل می شود. 8- اروشیبنیت Aurostibnite با فرمول Au Sb2
کانی های فرعی طلا:طلای خالص در طبیعت بسیار کم است و آنچه اصطلاحا به آن طلای خالص یا native گفته می شود، در واقع طلایی است که 4 تا 15 درصد جرمی، دارای ایزومرف نقره می باشد. 1- الکتروم Electrum با فرمول Au,Ag اگر مقدار نقره در اختلاط کانی از 15 درصد جرمی بیشتر شود، کانی الکتروم با رنگ زرد کم رنگ تا سفید که در حقیقت کانی حد واسط بین نقره و طلاست، بوجود می آید. گاهی مقدار نقره تا 50% جرمی در ساختمان الکتروم بالا می رود. 2- کوشتلیتKustelite با فرمول Ag,Au در این کانی نقره در اختلاط کانی بیشتر از 80% جرمی می باشد. 3- پورپزیت Porpesite این کانی علاوه بر نقره و طلا همراه با پالاریوم و رودیوم نیز دیده شده است. مقدار پالادیوم بین 5 تا 11 درصد تغییر می کند و کانی پورپزیت حاصل می شود. 3- بیسموتو اوریت Bismutho_aurite با فرمول Au,Bi چنانچه طلا با بیسموت تا 4 % جرمی همراه باشد، این کانی حاصل می شود. 4- طلای کوپریفر Ore cuprifer به طلای مس دار اطلاق می شود. 5- رودیت Rodite با فرمول( Au ( Pt.Rh.Ir,Pd و 6- کورشتیبیت Qurostibite از دیگر کانیهای فرعی طلا به شمار می رود. اکسیدهای طلا:
اکسید طلای (Au2O)(I) گفته می شود که از ترکیب هیدروکسید پتاسیم رقیق با کلرید طلای (I) به وجود می آید ولی کاملا ناپایدار است و در مجاورت این هیدروکسید به طلا و یون اورات (AuO2) تجزیه می شود. با اضافه کردن هیدروکسید به محلول هایی که ترکیب های طلای (III) دارند رسوب Au(OH)3 یا به احتمال بیشتر هیدروکسید سس کویی اکسید (Au2O3) تشکیل می شود. این ماده آمفوتر است ولی بیشتر اسیدی است تا قلیایی. اورات های قلیایی مثل KAuO2 محلولند ولی اورات های قلیایی خاکی نامحلولند. اکسید طلای (AuO)(II) نیز تهیه شده ولی کاملا ناپایدار است
خواص فیزیکی :
برینل خواص فیزیکی طلا: طلای خالص بدون شک زیباترین فلزات است.این فلز جلای فلزی و رنگ زرد (وقتی به صورت تودهای یافت شود) دارد.و رنگهای سیاه، یاقوتی و زرشکی (وقتی به صورت عادی و پراکنده یافت شود) دارد. طلا چکش خوارترین فلز و رسانا ترین فلز بعد از نقره و مس می باشد که فلزی نرم و هادی بسیار خوب حرارت و الکتریسیته می باشد. علامت اتمی طلا Au می باشد. جرم اتمی طلا برابر با 9665/196، عدد اتمی آن 79 و شعاع اتمی آن pm144 است. طلا به صورت یک فلز سنگین و نیز" نجیب" طبقه بندی شده و در تجارت، مهمترین فلز در میان فلزات گرانبها تلقی می شود. فقط یک ایزوتوپ پایدار طلا وجود دارد و آنهم ایزوتوپ 79 آن است. طلا دارای تقریبا 24 ایزوتوپ رادیو اکتیو است. رنگ این فلز زرد سیر می باشد ولی وقتی از روشهای فراریت یا رسوبی بدست می آید به رنگ بنفش سیر، ارغوانی و یا قرمز سیر دیده می شود. نقطه ذوب طلا 18/1064 درجه سانتیگراد و نقطه جوش آن 2856 درجه سانتیگراد و جرم حجمی آن gr/cm3 32/19می باشد. سختی این فلز بر حسب مقیاس موس برابر با 3-5/2 و باطلا در مقایسه با دیگر فلزات از خاصیت ورقه و مفتول شدن زیادتری برخوردار است. طلا را می توان به صورت ورقه ای با ضخامت mm00001/0و مفتولی به جرم 0005/0 گرم در هر متر در آورد. آلیاژ آن با مس ، قرمزتر، سخت تر و قابلیت گداخته شدن بیشتری تا طلای خالص را دارد. همانند دیگر فلزات گرانبها، طلا در ایران بر حسب "مثقال" که برابر 4/4 گرم است و در خارج با مقیاس "تروی troy " می سنجند که هر اونس تروی معادل با 103431/31 گرم می باشد. از خواص منحصر به فرد طلا، قابلیت چکش خواری و رنگ زرد مایل به قرمز براق آن است. به وسیله الکترولیز، می توان صفحاتی به ضخامت 00001/0 میلی متر، و با کشش می توان مفتولی به قطر mm 0/006 از طلا را بوجود آورد. 1 گرم طلا تا طول 3 کیلو متر قابل کشش است. مقدار ناچیزی از فلز سرب، بیسموت، تلور، سلنیم، آنتیموان، قلع و آلومینیوم، طلا را شکننده می کنند. مقیاس مساوی با 5/18 است
خواص شیمیایی :
خواص شیمیایی طلا: خواص شیمیایی طلا: از لحاظ شیمیایی طلا یکی از کم فعالترین فلزات به شمار می رود. این فلز در تماس به هوا کدر نمی شود. در مقابل قویترین محلولهای قلیایی پایدار است و در تماس با تمام اسید های خالص، به جز اسید سلنیک، کاملا مقاوم است. برای حل کردن طلا به نحو شیمیایی بهترین راه این است که آن را در مخلوط یک مول اسید نیتریک و سه مول اسید کلرئیدریک که به نام تیز آب سلطانی مشهور است، قرار دهیم. 3HCl + HNO3 + AU ________ AuCl3 +2H2O + NO طلا همچنین می تواند با برم در دمای اتاق و فلوئور، کلر، ید و تلوریوم در دماهای بالاتر ترکیب شود، یکی از خصوصیات جالب طلا این است که می تواند به صورت سولی و یا کلوئیدی در آید. سولی های آبی طلا بر حسب اندازه ذرات آن می توانند به رنگهای قرمز، آبی یا ارغوانی در آیند. سولی زیبای کاسیوس CASSIUS را می توان با اضافه کردن کلرید قلع (II) به ترکیبات طلا بدست آورد. طلا در ترکیبات در ترکیبات مختلف خود به صورت +1 و +3 ظرفیتی ظاهر می شود. طلا تمایل بسیار زیادی در تشکیل کمپلکسهایی دارد که در آن همیشه به صورت +3 ظرفیتی می باشد. ترکیبات +1ظرفیتی طلا خیلی پایدار نیستند و عموما به ظرفیت +3 اکسیده شده یا اینکه به صورت فلز آزاد احیاء می شوند. تمام ترکیبات طلا، اعم از 1 ظرفیتی یا 3 ظرفیتی اکسید شده یا اینکه به طورت فلز آزاد احیاء می شوند. البته این یک قاعده کلی است که ترکیبات فلزات غیر فعال (نجیب) به آسانی به فلز مربوطه می توانند احیاء شوند، در حالیکه در مورد ترکیبات فلزات فعال به آسانی میسر نیست.
طلا بر خلاف نقره و مس می تواند تشکیل ترکیبات آلی فلزی حقیقی دهد که همگی نیز پایدارند. طلا و گوگرد را اگر با هم حرارت دهیم ترکیب نمی شوند، ولی این فلز در پلی سولفیدهای قلیایی حل شده و تیواوریت ها و احتمالا بعضی از تیواوریت ها را بوجود می آورند طلا 18 ایزوتوپ داشته و نیمه عمری در حدود 7/2 روز دارد. ترکیبی از 1 بخش اسید نیتریک با 3 بخش اسید هیپو کلریک "آکوارجیا" (aqua regia) یا به فارسی تیز آب سلطانی نامیده می شود. که می تواند طلا را در خود حل نماید و بدین دلیل به این نام خوانده می شود، که می تواند شاه فلزات (king of metals) را در خود حل نماید. طلایی که در دسترس ما می باشد طلای تجارتی نام دارد که خلوص 999/99+ درصد را دارا می باشد. وزن مخصوص طلا بر اساس مقدار دما و عوامل دیگر متغیر می باشد.زمان نیمه عمر :
طلای رادیواکتیو198 Au برابر با 7/2 روز است و از این ایزوتوپ در ردمان پزشکی بهره می گیرند. همچنین این ایزوتوپ مصارف صنعتی متعددی به عنوان یک ردیاب دارد و از آن در مطالعات حرکات رسوب کف اقیانوس ها در سواحل و اطراف استفاده می شود. طلا همچنین در فرآیندهای صنعتی عامل بسیار خوبی در برقراری و تمرکز انرژی حرارتی است. در بعضی از ادارات برای ممانعت از انتقال انرژی شیشه پنجره ها را با پوششی از طلا می پوشانند تا بتواند به مقدار زیلدی از حرارت فصل تابستان بکاهد و برعکس نگذارد که حرارت داخل اتاق به خارج در فصل زمستان منتقل گردد و در ضمن، نور بسیارمطلوبی نیز بتواند وارد اتاق بشود. برای آب کردن یخ و برف روی شیشه بعضی از هواپیماها، کشتی ها و لکوموتیوها از طلا استفاده می شود. بعضی از کمپلکس های طلا مثل فسفیت ها که معمولا دارای ترکیبات آلی گوگردی نیز هستند توانسته اند در درمان بیماری آرتوروز مفاصل مفید واقع شوند.
کارآیی طلا به عنوان کاتالیزور در واکنش های هیدروژن دهی و هیدروژن زدایی مورد مطلعات بسیار وسیعی قرار گرفته ولی هنوز آنقدرها از این فلز برای این منظور استفاده نشده است.
البته مخلوط طلا و پالادیم کارآیی بیشتری تا پالادیم تنها به عنوان کاتالیزور در بعضی از فرآیندهای مخصوص هیدروژن دهی و زدایی دارد ولی طلا هنوز هم در مقایسه با فلزات گروه پلاتین در این موارد از اهمیت کمتری برخوردار است. از طلای با خلوص +999/99% در ساخت بعضی از استانداردهای شیمیایی و فیزیکی استفاده می شود.سایر مطالب در مورد طلا
مواد جایگزین:
هیچ فلز یا آلیاژ جایگزین، کلیه ی خواص مطلوب طلا را، دارا نمی باشد. تنها عاملی که می تواند مسئله ی جایگزینی را شدت بخشد، قیمت بالای طلا است، به طوری که با افزایش قیمت طلا در دوره ی زمانی 80-1979 چند سازمان استفاده کننده از طلا، تشکیل کمیته هایی را دادند، تا در این رابطه تحقیق کرده و راه هایی را برای کاهش مصرف طلا در محصولات مختلف خود، تعیین کنند.
کاربرد پالادیم و پلاتین به عنوان جانشین، نیز ارتباط نزدیکی به قیمت داشته و مصرف کننده بیشتر تمایل به طلا دارد. در صنایع الکترونیک چند ماده ی جایگزین از قبیل آلیاژ(نیکل-قلع)، پالادیم یا (پالادیم-نقره) می توانند به کار گرفته شوند که اغلب آنها با پوشش نازکی از طلا همراه بوده و این پوشش آنها را از اکسید شدن حفظ می کند. در حال حاضر طلا، جایگاه اصلی خود را در زیورآلات و صنعت حفظ کرده است.
محصولات فرعی ( طلا به عنوان یک محصول فرعی ):
ببیشتر طلای جهان از معادنی تامین می شود که در آنها طلا محصول اصلی است. اما مقادیر مهمی نیز در حین تصفیه ی فلزات دیگر به ویژه مس بازیابی می شوند. در ایالات متحده ی آمریکا در طول سال 1983 حدود 20% کل تولید، محصول فرعی استخراج فلز پایه به ویژه مس بود. طلا در چندین کشور، از کانی های مس بازیابی می شود. برای مثال این فلز از کانی های نیکل در کانادا، از کانی های پلاتین در آفریقای جنوبی بازیابی شده و سایر کشورهایی که در آنها طلا به عنوان یک محصول فرعی مهم بازیابی می شود، عبارتند از:
فیلیپین، استرالیا، گینه ی جدید، مکزیک و شوروی.
در ایران نیز از معدن مس سرچشمه ی کرمان طلا به عنوان یک محصول فرعی به دست می آید. نقره به خاطر همراهی و ارتباط آن با طلا در کانی ها به عنوان یک محصول، همراه تمامی عملیات استخراج طلا می باشد. در تصفیه ی نهایی طلا به عنوان یک محصول فرعی، در کشور ایالات متحده ، مقادیر مهمی از فلزات خانواده ی پلاتین( به ویژه پالادیم ) نیز بازیابی می شوند. در سرتاسر جهان، کانی های طلا و کانسارهای آبرفتی محصولات فرعی ارزشمندی را فراهم می آورند. برای مثال می توان به چندین معدن طلای مهم آفریقای جنوبی اشاره کرد که در آنها اورانیم به عنوان محصول مهم همراه تولید می شود
ذخایر طلا و همراهان آن
عموما طلا، با سولفید های فلزی غیرآهنی و کانی های وابسته به آن، ارتباط بسیار نزدیکی دارد و اغلب با این سولفیدها و یا محصولات ناشی از اکسید شدگی آنها همراه است. این همراهان طلا عبارتند از:
کالکوپیریت، اسفالریت، گالنیت، آرسنوپیریت، پیریت، آنتیمونیت، لیمونیت و کوارتز.
آنتیمونیت
آنتیمونیت معمولا به صورت بلورهای ستونی(columnar) و سوزنی یا اینکه به صورت شعاعی پدیدار می شود و به ندرت به صورت آگرگات در کوارتز دیده می شود، ترد و شکننده بوده ، رنگ آن خاکستری سربی و دارای جلای فلزی می باشد.
لیمونیت ( کانه آهن قهوه ای )
انباشتگی و تراکم این کانی در قسمت های آلتره شده ی کانه ی سولفیدی، از این جهت قابل توجه است که در بعضی مواقع دارای مقادیر زیادی از طلا می باشد
کوارتز بیشتر از دیگر کانی ها، طلا را همراهی می کند. بدین سبب اغلب در رگه های کوارتزی وجود دارد. طلای آشکار(visible gold) اغلب در کوارتزهای زرد – قهوه ای با ادخال های اخری (ochreous) دیده می شود.
کانی هرزه سنگ طلا
کانی هرزه سنگ طلا، معمولا کوارتزاست، اما کربنات ها، تورمالین، فلوئوراسپار ( فلوئورید کلسیم CaF2 ) و مقدار کمی از کانی های غیر فلزی نیز ممکن است به عنوان هرزه سنگ (Gongue) طلا وجود داشته باشند. طلا معمولا در سولفیدهای فلزات پست(Basemetals) و کانی های وابسته ی آن، جای می گیرد.
به طور کلی کانسارهای طلا را به دو نوع تقسیم بندی می کنند
الف- کانسارهای برجا
در کانسارهای برجا طلا همراه سنگ های آذرین اسیدی عمیق و بینابین و به ندرت در سنگ های آذرین خروجی پیدا می شود. در هر صورت همراه کوارتز در رگه های کوارتزی، همراه کانی های کلسیت، باریت، فلورین، آلاباندین(Alabandin) و همچنین همراه کانی های فلزی مانند: پیریت، بلند، کالکوپیریت، کانی های نقره و کانی های تلور(Te) و خیلی به ندرت همراه سلنیم (Se) است.
ب- کانسارهای آبرفتی
از تخریب کانسارهای برجا و حمل و نقل آن به وسیله ی عوامل طبیعی، کانسارهای آبرفتی تشکیل می شود و تجمع طلای ناب در این صورت در بستر رودخانه ها و دریاچه های بسته، انجام می گیرد، در آن صورت طلا همراه سایر کانی های سنگین مانند کرندوم (Corundum) و زیرکن (Zircon)و منازیت (Monazite) و کاسیتریت و نارسنگ (Garnet) و بالاخره مگنتیت (به شکل ماسه سیاه) است. در پوسته ی زمین، تخمین زده می شود که دارای مقدار متوسط 0001/0 اونس طلا به ازای یک تن کوچک یا 5/3 قسمت در بیلیون (3/5PPB) طلا باشد. سنگ های رسوبی به ویژه ماسه سنگ ها از درصد بیشتری طلا برخوردارند. درمیان سنگ های آذرین، مقدار متوسط طلا در سنگ های مافیکی (mafic) تیره فام کمی بالاتر بوده و نسبت به سنگ های فلسیک (Felsic) پایین تر است. آب دریا نوعا دارای 011/0 (PPB) طلا می باشد، هرچند این مقدار از لحاظ مکانی از 44(PPB) تا 0/001(PPB) در نوسان است و مقدار طلا در آب های سطحی همانند آب دریا، در همان محدوده بوده و وابستگی زیادی به منبع آن پیدا می کند. برای نمونه آب هایی که از معادن طلا در یاکوت جنوبی (Yakut) در شوروی جاری می شوند، شامل مقدار متوسط 0/7(PPB) تا 0/9(PPB) طلا می باشند.
در ایالات کلرادو آمریکا، پساب حاصله ازمعادن طلا و نواحی دیگر شامل 0/15 pbb طلا هستند. لازم به یادآوری است که چشمه های آب گرم معمولا نسبت به آب های دیگر از درصد بیشتر طلا برخوردارند و کانسارهای طلا در بسیاری از انواع سنگ ها یافت می شوند. کانسارهای هیدروگرمایی در سنگ های آذرین واسطه ای و اسیدی و آبرفت های رسوبی (Silty) سنگ های کربناته ی رگه دار و در سنگ های متامرفیک (Metamorphic) یا رسوبی سیلیسی یا آلومینی، به طور معمول تری ظاهرگشته و دیده می شود.
اصولا کانسارهای طلا دارای منشاهای زیرند: هیدروگرمایی(Hydrothermal) ، هیدروگرمایی- متامرفیک (Hydrothermal Metamorphic) ، متامرفیک، آبرفتی(رگه ای، توده ای و پراکنده) و جوش سنگ ها (Conglommerates) (لایه های سطحی، شکاف های باریک ایجاد شده در طول زمان).
طلا اساسا، همان طوری که گفته شد، به صورت فلز طبیعی رخ داده و با نقره و دیگر فلزات تشکیل آلیاژ می دهد و همچنین به صورت تلورید ها (Tellurides) ظاهر می شود. از جمله آلیاژهای طلا می توان به الکتروم (Electrum) آلیاژ طلا و نقره اشاره کرد و البته سایر مواد معدنی طلا کمیاب بوده و طلا معمولا همراه با سولفیدهای آهن، نقره، آرسنیک، آنتیموان و مس می باشد. اگرچه غنی ترین کانسارهای رگه ای از نوع رگه ای شکاف دار همراه با گانگ کوارتزی (Quartz Gangue) مانند بونانزس (Bonanzas) می باشند، لکن طلا بیشتر از کانسارهای عظیمی که عیارشان متوسط است استخراج می شود. در آفریقای جنوبی برای مثال، کانی های طلا با 10/2 اونس طلا در تن مورد عملیات بهره برداری قرار می گیرند و در کنار آن معادنی وجود دارند که در آنها کانی های مربوطه در هر تن 69/0 اونس طلا موجود است. کانی های طلای ایالات متحده ی آمریکا، به طور متوسط 1/0 اونس یا کمتر طلا در هر تن دارند، هر چند امروزه با بهره گیری از روش های جداسازی و بازیابی ویژه ای ( فرآیند جداسازی کپه ای شیمیایی ) کانی های با کمتر از 1/0 اونس طلا در تن را می توان مورد بهره برداری قرار داد.
منشا طلا:
بیشتر ذخایر طلا، دارای منشا آذرین بوده و یا اینکه از تمرکزهای سطحی، سرچشمه می گیرند، و تعداد کمتری از ذخایر طلا بر اثر کنتاکت متاسوماتیسم به وجود می آیند، اما ذخایر رگه ای اکثرا در اثر محلول های هیدروترمال حاصل می شوند. بین رگه های طلادار و سنگ های نفوذی یک ارتباط گسترده وجود دارد که پیوند این دو را، به وضوح مشخص می کند. طلا در توده های معدنی از منشا گرمابی، همراه پیریت، میسپیکل کوارتز و یا همراه رودوکروزیت( Rhodochrosit ) و سایر کانی های منگنز و باریتین تشکیل می شود.
رگه های نوع اول ( سولفید طلا، کوارتز طلادار ) توده های معدنی قدیمی و قاعدتا، بدون نقره بوده و با سنگ های آذرین درونی مربوط هستند، این رگه ها گاهی با پدیده ی متاسوماتوز، بستگی دارند. تمرکزهای مکانیکی، ذخایرعظیم پلاسری را به وجود می آورند که این پلاسری های طلادار برای استخراج طلا ، امروزه بسیار مهم هستند و در داخل ماسه ها و شن ها به همراه سایر فلزات سنگین، طلا دیده می شود. مقدار طلا در پلاسرها تا چند دهم گرم در تن نیز می تواند از نظر اقتصادی مناسب باشد.
ذخایر سوپرژن دارای مقدار ناچیزی طلا هستند
چگونگی پیدایش پلاسر طلا:
ذخایر طلای پلاسری ، در نتیجه ی هوازدگی و تخریب سنگ های طلادار، حاصل می شوند . تغییرات دما، آب و حلال های طبیعی، سنگ ها را تجزیه و تخریب کرده و طلا را آزاد می نماید، سپس محصولات هوازدگی توسط آب های جاری حمل شده و در ضمن تا حد اندازه های کوچکی خرد می شوند بنابراین مقدار طلای بیشتری آزاد می شود.
طلا به خاطر داشتن جرم حجمی بالا ، در میان توده های سیلت، ماسه و گراول جایگزین شده و به وسیله ی جریان رودخانه حمل می گردد بیشتر مواقع طلا مانند مواد سبک تر به مناطق دورتر حرکت می کند و در زمانی که سرعت جریان رودخانه برای حمل طلا به نقاط دورتر کافی نیست، مستقر شده و معمولا بر روی سنگ بستر متمرکز می شود و اصولا جرم حجمی بالای طلا در مقابل عمل حمل و نقل به آن مقاومتی مشابه به دانه های درشت تر از ماسه می دهد.
تشکیل پلاسرهای عظیم، با به وجود آمدن یک سطح مبنای جدید در منطقه که ناشی از تخریب عمیق و شدید سنگ هاست، همراه می باشد.ذخایر طلای پلاسری معمولا در مناطقی که رگه های طلادار وجود دارند یافت می شوند ولی ذخائر موجود در رگه ها ممکن است بسیار کمتر یا ریزدانه تر از آن حدی باشند که از نظر اقتصادی قابل توجه باشد.
پلاسرها را به اشکال متنوعی تقسیم بندی می نمایند ولی می توان گفت که پلاسرها، نهایتا به دو گروه تقسیم بندی می شوند:
1- پلاسرهای کم عمق( پلاسرهای مدرن)
این گونه پلاسرها معمولا در داخل رودخانه ها و یا در نزدیکی آنها وجود داشته و توسط دیگر رسوبات پوشیده نشده است.
2- پلاسرهای عمیق( پلاسرهای قدیمی)
این پلاسرها در زیر انبوهی از سنگ های پیوسته coherent مدفون شده اند